Warning: Use of undefined constant tc_code_before - assumed 'tc_code_before' (this will throw an Error in a future version of PHP) in /wp-content/plugins/the-content-injection/TC_Injection.php on line 25
Warning: Use of undefined constant tc_code_after - assumed 'tc_code_after' (this will throw an Error in a future version of PHP) in /wp-content/plugins/the-content-injection/TC_Injection.php on line 26
Dieta, znana również jako plan dietetyczny, to forma odżywiania, która określa łączną ilość spożywanego jedzenia. Plan dietetyczny może się różnić w zależności od religii, osobistych preferencji, stanu zdrowia, założeń wagowych lub od części świata w której się przebywa. Idealna dieta składa się z węglowodanów, tłuszczów, białek, minerałów oraz witamin, które są spożywane w odpowiednich ilościach. Poprawne nawyki żywieniowe są kluczowe podczas utrzymywania ciała i umysłu w dobrej kondycji, ponieważ składniki odżywcze silnie wpływają na nastrój oraz kontrolują każdy proces wewnątrz ludzkiego organizmu.
Choroby związane z dietą
Źle ułożony plan dietetyczny może prowadzić do poważnych chorób lub zwiększyć ryzyko ich wystąpienia. Może on również zmniejszyć ogólną wydolność fizyczną, która skutkuje zaburzeniami snu oraz ogólnym zmęczeniem. Niemnie jednak, najczęstsze choroby związane ze złą dietą to cukrzyca oraz otyłość. Oprócz tego, nieodpowiednie odżywianie może skutkować chorobami układu krwionośnego, kostnego, pokarmowego lub skóry.
Najpopularniejsze dolegliwości częściowo związane ze złym planem dietetycznym to:
- Cukrzyca
- Choroby serca
- Nowotwory złośliwe
- Otyłość
- Osteoporoza
- Anoreksja
Jak ułożyć zdrowy plan dietetyczny
Odpowiednia dieta powinna być dobrana indywidualnie i opierać się na dziennym zapotrzebowaniu organizmu. Główne parametry to obecna waga, poziom aktywności fizycznej, płeć, wiek oraz stan zdrowia. Te elementy określają dzienne zapotrzebowanie kaloryczne. Kalorie to jednostki energetyczne, które działają jak paliwo zasilające organizm. Poniższa tabela zawiera szacunkowe dzienne zapotrzebowanie kaloryczne opracowane przez Departament Rolnictwa Stanów Zjednoczonych.
Mężczyźni |
Kobiety |
|||
Niska aktywność |
Wysoka aktywność |
Niska aktywność |
Wysoka aktywność |
|
2-8 rok życia |
1000-1400 kcal |
1000-2000 kcal |
1000-1400 kcal |
1000-1800 kcal |
8-15 rok życia |
1400-2200 kcal |
2000-3000 kcal |
1400-1800 kcal |
1800-2400 kcal |
15-35 rok życia |
2200-2400 kcal |
3000-3200 kcal |
1800-2000 kcal |
2200-2400 kcal |
35-50 rok życia |
2200-2400 kcal |
2800-3000 kcal |
2000 kcal |
2200 kcal |
50+ lat |
2000-2200 kcal |
2400-2800 kcal |
1600-1800 kcal |
2000-2200 kcal |
Dodatkowo, plan dietetyczny powinien być złożony z:
- Warzyw – szczególnie z tych o wysokiej zawartości witamin, minerałów i błonnika. Przykładowe zdrowe warzywa to brokuł, marchew, cebula, kapusta, szpinak oraz dynia.
- Owoców – wyśmienita metoda dostarczania niezbędnych składników odżywczych, a głównie witamin. Owoce bogate w witaminy to np. melony (witamina A), pomarańcze (witamina C), kiwi (witamina C) lub jeżyny (witamina E i C)
- Białek – które dostarczane są głównie z mięsa lub fasoli. Ich spożycie powinno być dobrane zgodnie z obecną wagą, ponieważ zalecana dawka to 0.8-1.5 grama białka na jeden kilogram masy ciała. Należy pamiętać, że zbyt duże dawki mogą być szkodliwe dla organizmu. Produkty bogate w białko to ryby, kurczak, fasole, soja oraz niektóre klasy wieprzowiny.
- Węglowodanów – powinny być one pozyskiwane ze zdrowego jedzenia, np. z produktów pełnoziarnistych, warzyw, fasoli oraz owoców, ponieważ takie węglowodany są aktywne nawet przez cały dzień.
- Tłuszczów – które powinny być dobrze wyselekcjonowane, ponieważ niektóre z nich są niezdrowe. Korzystne i zdrowe tłuszcze występują np. w rybach, orzechach np. laskowych, migdałach lub malinach.
Co więcej, utrzymywanie odpowiedniej diety wymaga wielu ograniczeń. Przykładowo, tłuszcze trans obecne w żywności przetworzonej oraz nadmierne ilości cukru powinny być omijane. Nocne podjadanie również nie jest zdrowe, lecz najważniejsza jest silna wola pacjenta, bez której zmiana nawyków żywieniowych byłaby niemożliwa.
Suplementacja
Dodatkowa suplementacja jest zalecana, jeżeli poszczególne składniki odżywcze nie są dostarczane w odpowiednich ilościach, lub gdy organizm działa nieprawidłowo, powodując ich nadmiar lub niedobór. Suplementy mogą zawierać np. dodatkowe witaminy lub minerały.